Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Η αρθρίτιδα του Ισχίου είναι η φθορά- καταστροφή του χόνδρου της άρθρωσης του ισχίου. Οι δύο βασικές μορφές της αρθρίτιδας ισχίου είναι η Οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) και η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (ΡΑ).
Τί είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια πάθηση που προκαλεί πόνο, οίδημα (πρήξιμο) και δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Συνήθως, επηρεάζει τα χέρια, τα πόδια και τους καρπούς. Σε αντίθεση με τις αλλοιώσεις (φθορά) της οστεοαρθρίτιδας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, προκαλεί επώδυνο οίδημα επηρεάζοντας τον αρθρικό θύλακο των αρθρώσεων, κάτι που μπορεί τελικά να οδηγήσει σε παραμόρφωση των αρθρώσεων και διάβρωση των οστών.
Συνήθως, υπάρχουν περίοδοι εξάρσεων όπου τα συμπτώματα γίνονται επιδεινώνονται. Οι εξάρσεις μπορεί να δύσκολα προβλέπονται, αλλά με τη σωστή θεραπεία μπορεί να μειωθεί ο αριθμός τους και να ελαχιστοποιηθεί ή να αποφευχθεί η μακροχρόνια βλάβη στις αρθρώσεις.
Μερικοί ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα ενδέχεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα και σε άλλα μέρη του σώματος όπως το δέρμα, τα μάτια, οι πνεύμονες, η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία ή να εμφανίσουν γενικότερα συμπτώματα, όπως κόπωση και απώλεια βάρους.
Ποια είναι τα συμπτώματα της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ουσιαστικά αποτελεί μια αυτοάνοση ασθένεια. Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου καταπολεμά συνήθως τη φλεγμονή –μόλυνση, ενώ σε αυτή τη περίπτωση επιτίθεται στα κύτταρα των αρθρώσεων, κάνοντας τις τελευταίες οιδηματώδεις (πρησμένες), δύσκαμπτες και επώδυνες.
Δεν είναι σαφές τι προκαλεί αυτή την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, αν και φαίνεται πιθανή μια γενετική προδιάθεση. Ενώ τα γονίδια δεν προκαλούν ευθέως ρευματοειδή αρθρίτιδα, πιθανώς να καθιστούν κάποιους ασθενείς πιο ευαίσθητους και επιρρεπείς σε περιβαλλοντικούς παράγοντες – όπως η μόλυνση με ορισμένους ιούς και βακτήρια – που μπορεί να προκαλέσουν την ασθένεια.
Η προκύπτουσα φλεγμονή προκαλεί την πάχυνση του αρθρικού υμένα, ο οποίος τελικά μπορεί να καταστρέψει τον χόνδρο και τα οστά εντός της άρθρωσης. Οι τένοντες και οι σύνδεσμοι που συγκρατούν την άρθρωση γίνονται όλο και πιο ελαστικοί και αδύναμοι. Σταδιακά, η άρθρωση χάνει το σχήμα και την ευθυγράμμισή της.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα και παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που συντελούν στην αύξηση του κινδύνου ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι:
- Το φύλο. Οι γυναίκες αναπτύσσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα πιο συχνά από τους άνδρες.
- Ηλικία. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως ξεκινά στη μέση ηλικία.
- Οικογενειακό ιστορικό. Ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου αυξάνεται, εάν ένα μέλος της οικογένειας έχει ρευματοειδή αρθρίτιδα.
- Κάπνισμα. Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ιδιαίτερα εάν υπάρχει γενετική προδιάθεση για την ανάπτυξη της νόσου.
- Περιβαλλοντική έκθεση. Αν και δεν είναι απόλυτα κατανοητό, η έκθεση σε υλικά όπως το διοξείδιο του πυριτίου και ο αμίαντος μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
- Παχυσαρκία. Άτομα – ειδικά γυναίκες ηλικίας 55 ετών και κάτω – που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Ποιες επιπλοκές οφείλονται στην Ρευματοειδή Αρθρίτιδα;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε πολλές άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν πρόσθετα συμπτώματα και μερικές φορές μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Οστεοπόρωση. Η ίδια η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μαζί με ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης (οστά αποδυναμωμένα επιρρεπή σε κατάγματα)
- Ρευματοειδή οζίδια. Δηλαδή, συμπαγείς μάζες ιστού που σχηματίζονται συνήθως γύρω από σημεία πίεσης, όπως οι αγκώνες. Ωστόσο, αυτά τα οζίδια μπορούν να σχηματιστούν οπουδήποτε στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων.
- Ξηροφθαλμία – Ξηροστομία. Τα άτομα που έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι πιθανό να παρουσιάσουν σύνδρομο Sjogren, μια διαταραχή που μειώνει την ποσότητα υγρασίας στα μάτια και το στόμα.
- Λοιμώξεις. Η ίδια η ρευματοειδής αρθρίτιδια και πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της μπορούν να βλάψουν το ανοσοποιητικό σύστημα, οδηγώντας σε αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων.
- Μη φυσιολογική σύνθεση μάζας σώματος (BMI). Η αναλογία λίπους προς μυϊκή μάζα είναι συχνά υψηλότερη σε άτομα που έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα, ακόμη και σε άτομα που έχουν φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος (BMI).
- Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (ΣΚΣ). Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει τους καρπούς, οπότε η φλεγμονή μπορεί να συμπιέσει το μέσο νεύρο που νευρώνει το μεγαλύτερο μέρος του χεριού και των δακτύλων.
- Καρδιακά προβλήματα. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σκλήρυνσης και στένωσης αρτηριών, καθώς και φλεγμονή του περικαρδιακού σάκου που περικλείει την καρδιά.
- Παθήσεις των πνευμόνων. Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν αυξημένο κίνδυνο φλεγμονής και ουλής των πνευμονικών ιστών, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική δύσπνοια.
- Λέμφωμα. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης μιας ομάδας καρκίνων αίματος, οι οποίοι αναπτύσσονται στο λεμφικό σύστημα.
Ο σωστός έλεγχος της ρευματοειδής αρθρίτιδας μπορεί να σας βοηθήσει στην μείωση του κινδύνου αυτών των επιπλοκών.
Πώς γίνεται η έγκαιρη διάγνωση της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δύσκολα διαγιγνώσκεται στα αρχικά της στάδια, επειδή τα πρώιμα σημεία και συμπτώματα μιμούνται εκείνα πολλών άλλων παθήσεων. Δεν υπάρχει ειδική εξέταση αίματος ή κλινική εξέταση που να επιβεβαιώνει με ακρίβεια τη διάγνωση. Η κλινική εξέταση μπορεί να αναδείξει αν οι αρθρώσεις είναι οιδηματώδεις, έχουν ερυθρότητα και είναι θερμές και να ελέγξει τα αντανακλαστικά και τη μυϊκή δύναμη.
Εξετάσεις Αίματος
Τα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν συχνά αυξημένη Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθροκυττάρων (ESR, ή ΤΚΕ) ή C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), που ενδέχεται να υποδηλώνει την παρουσία μιας φλεγμονώδους κατάστασης στον οργανισμό. Άλλες κοινές εξετάσεις αίματος αναζητούν το ρευματοειδή παράγοντα (RF) και αντι-κυκλικά πεπτίδια (αντι-CCP) αντισώματα.
Απεικονιστικές εξετάσεις
Οι ακτινογραφίες είναι χρήσιμες για την παρακολούθηση της εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και των βλαβών της στις αρθρώσεις με την πάροδο του χρόνου. Οι υπέρηχοι και η μαγνητική τομογραφία MRI βοηθούν στην εκτίμηση της σοβαρότητας της νόσου.
Επιδέχεται θεραπεία η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα;
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αγωγή επιτρέπει σε πολλά άτομα με την πάθηση διαβιούν περιόδους μηνών ή ακόμη και ετών χωρίς έντονα συμπτώματα μεταξύ των εξάρσεων. Έτσι, θα μπορούν να ζήσουν φυσιολογική ζωή και να συνεχίσουν τις καθημερινές τους ασχολίες.
Η φλεγμονή που σχετίζεται με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι η κύρια αιτία που προκαλεί βλάβες σε διάφορα μέρη του σώματος. Ενώ νέοι τύποι φαρμάκων έχουν βελτιώσει δραματικά τις επιλογές θεραπείας, η σοβαρή ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί ακόμα να προκαλέσει σωματικές αναπηρίες. Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η ύφεση των συμπτωμάτων είναι πιο πιθανή όταν η θεραπεία ξεκινά νωρίς με αντιρευματικά φάρμακα που τροποποιούν τη νόσο (DMARDs), τα οποία καταστέλλουν την υπερλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος ή/και των φλεγμονωδών συστημάτων. Πιο αναλυτικά, οι κύριες επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν:
Συντηρητική θεραπεία
Για την ταχεία ανακούφιση από συμπτώματα που επιμένουν και την επιβράδυνση της προόδου της πάθησης χορηγούνται φάρμακα, όπως τα αναλγητικά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (πχ. η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη) και η πρεδνιζόνη. Τα τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs) χρησιμοποιούνται συχνά σε συνδυασμό με τα παραπάνω φάρμακα με σκοπό να μειωθεί ο συνολικός αριθμός των φαρμάκων που χρειάζεται ο ασθενής και να προληφθούν οι βλάβες στις αρθρώσεις.
Υποστηρικτικές θεραπείες, όπως η φυσιοθεραπεία και η εργασιακή θεραπεία, βοηθούν στη διατήρηση της φυσιολογικής κίνησης των αρθρώσεων και του σώματος και στη διαχείριση τυχόν προβλημάτων με τις καθημερινές δραστηριότητες.
Χειρουργική Θεραπεία
Εάν τα φάρμακα αδυνατούν να αποτρέψουν ή να επιβραδύνουν τη βλάβη των αρθρώσεων, η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση των προσβεβλημένων αρθρώσεων μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της δυνατότητας χρήσης της άρθρωσης, να μειώσει τον πόνο και να βελτιώσει τη λειτουργία της. Η χειρουργική επέμβαση ρευματοειδούς αρθρίτιδας περιλαμβάνει:
Υμενεκτομή. Η χειρουργική αυτή επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί στο γόνατο, αγκώνα, καρπό, δάχτυλα και γοφούς με σκοπό την απομάκρυνση των φλεγμονώδων ιστών της άρθρωσης.
Αποκατάσταση τενόντων. Η βλάβη και η φλεγμονή των αρθρώσεων μπορεί να προκαλέσουν χαλάρωση ή ρήξη των τενόντων γύρω από την άρθρωση.
Αρθρόδεση. Όταν η αντικατάσταση της άρθρωσης δεν είναι εφικτή, η αρθρόδεση συνιστάται για τη σταθεροποίηση ή την ευθυγράμμιση της άρθρωσης και για την ανακούφιση του πόνου.
Ολική Αρθροπλαστική. Κατά τη χειρουργική επέμβαση της ολικής αρθροπλαστικής, ο ορθοπεδικός χειρουργός αφαιρεί τα κατεστραμμένα μέρη της άρθρωσης και εισάγει μια πρόθεση από μέταλλο και πλαστικό.
Αντιμετώπιση και υποστήριξη
Ανάλογα με τον πόνο, την δυσκαμψία ή τη βλάβη στις αρθρώσεις, οι καθημερινές εργασίες μπορεί να γίνουν δύσκολες ή να απαιτήσουν περισσότερο χρόνο. Μπορεί να χρειαστεί να προσαρμόσετε τον τρόπο που κάνετε τις καθημερινές εργασίες. Ο πόνος και η αναπηρία που σχετίζονται με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορούν να επηρεάσουν την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή ενός ατόμου. Η κατάθλιψη και το άγχος είναι συχνά, όπως και τα συναισθήματα αδυναμίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Συζητήστε με τον Ορθοπεδικό Χειρουργό τις στρατηγικές αντιμετώπισης. Με τον καιρό θα μάθετε ποιες στρατηγικές λειτουργούν καλύτερα για εσάς.
Εν τω μεταξύ… Πάρτε τον έλεγχο. Γνωρίστε τα όριά σας. Ξεκουραστείτε όταν είστε κουρασμένοι. Μιλήστε με άλλους. Πάρτε χρόνο για τον εαυτό σας. Είναι εύκολο να παγιδευτείτε και να μην αφιερώσετε χρόνο για τον εαυτό σας.
